‘Innovatie is meer dan een pilot’. Hoe maak je van onderwijsvernieuwing een duurzaam succes?

Wij zien in en rond het onderwijs een onophoudelijke stroom aan nieuwe initiatieven en groeiende aandacht voor innovatie. Scholen implementeren met enige regelmaat een vernieuwing. Ondanks dat er geen gebrek aan nieuwe ideeën zijn in scholen, blijft het onderwijs in de praktijk vaak worstelen met vernieuwing.

Duurzame vernieuwing

Waar de ene school worstelt met vragen als ‘Wat is écht belangrijk voor onze leerlingen? Wat past bij de school? Hoe pak ik het aan? Waar en met wie begin ik?’, zien we op andere scholen dat ingezette vernieuwingen lang niet altijd onderdeel worden van routines van de school. Een met veel enthousiasme opgestart vernieuwingsproject dooft vaak als een nachtkaars uit. De vraag is dan ook: wat moeten scholen doen om een succesvolle vernieuwing duurzaam voort te laten bestaan?

Vernieuwing is nooit af

Eén van de belangrijke redenen waardoor veel vernieuwing niet duurzaam binnen de dagelijkse praktijk van een school een succes wordt, is de wijze waarop vernieuwingstrajecten zijn georganiseerd en uitgevoerd. Duurzame onderwijsvernieuwingen stoppen niet bij een succesvol verlopen pilot, maar zijn het resultaat van een doorlopend, in de dagelijkse praktijk ingebed en actief proces. Vernieuwing in het onderwijs is een proces dat eigenlijk nooit af is.

Geef medewerkers de regie

Wil je onderwijsvernieuwing inzetten om onderwijs duurzaam te verbeteren, dan is het van belang dat medewerkers (docenten, teamleiders, decanen, staf) zélf de verantwoordelijkheid hebben en nemen voor innovatie. Duurzame vernieuwing kan alleen maar plaatsvinden in de alledaagse praktijk van het onderwijs waarbij de medewerkers op de werkvloer de regie hebben. De uitdaging voor schoolbesturen en beleidsmakers is om dat proces te ondersteunen, door bijvoorbeeld te zorgen voor draagvlak en een goede infrastructuur.

Succesfactoren bij vernieuwing

Wij zien dat de kans op succes bij duurzame vernieuwingen het grootst is als aan de onderstaande condities is voldaan:

1. Zorg voor een scherpe focus; weet waarom je wilt en moet vernieuwen, voor wie en op welk domein. Start dus met een gedegen analyse van de interne en externe omgeving. Weet wat de veranderingen in onderwijsland, onder jongeren en in hun omgeving zijn.
2. Kijk met een andere mindset; dwing jezelf anders te denken en te kijken, laat stokpaardjes los. Doe dit met de mensen die dit van nature goed kunnen.
3. Vorm een team; innovatie is geen solistenwerk, maar wordt gedaan door een gemotiveerd team dat speelruimte, mandaat en de middelen heeft om innovatie op te pakken. Zorg ervoor dat het team uit meerdere disciplines bestaat en uit alle lagen van de organisatie, bijvoorbeeld docenten, stafleden, decanen en teamleiders.
4. Maak er geen haastwerk van; vernieuw in een tempo dat bij de school past. Dat tempo is in het onderwijs doorgaans gematigd.
5. Hou de zaag scherp; een innovatie starten is niet makkelijk en een vernieuwing duurzaam invoeren is een ingewikkeld proces. Zorg dat je snel een eerste succes boekt, hoe klein ook. Deel en vier dit. Het geeft energie en motivatie om door te gaan.

De vernieuwingsexperts voor het onderwijs

Ivo Duchateau en Oscar Peters helpen schoolorganisaties en -teams om van vernieuwing een blijvend succes te maken. Zij hebben een praktische, grondige en motiverende methode, waarin de eerdergenoemde succesfactoren geborgd zijn. Zij creëren een omgeving waarin de school/ scholengemeenschap:

• Grip houdt op belangrijke ontwikkelingen en trends in haar omgeving, zoals nieuwe technieken, demografische trends, veranderende behoeften bij jongeren, de maatschappij en het bedrijfsleven;
• Zelf met nieuwe ideeën en initiatieven komt hoe ze hierop kan inspelen, binnen de thema’s die voor de school relevant zijn;
• De beste ideeën ook daadwerkelijk gaat uitwerken en uitvoeren. Van idee, concept en praktijktoets naar implementatie;
• Kennis en resultaten deelt met de betrokken. Zowel binnen als buiten de school.

Oscar en Ivo zorgen voor succesvolle vernieuwing op scholen en helpen en begeleiden schoolteams te innoveren in de alledaagse praktijk.

Van start gaan met vernieuwing of al druk bezig? Graag gaan wij in gesprek en laten zien wat wij voor jouw school kunnen betekenen.

Over Ivo en Oscar

drs. Ivo Duchateau (1975) is bestuurskundige, marktonderzoeker, innovatiedeskundige en docent marketing en ondernemerschap. Hij heeft zijn eigen bedrijf Duchateau Business Empowerment en schreef een boek over klantgericht innoveren. Hij heeft de afgelopen jaren ruime ervaring met innovatietrajecten in het onderwijs en bedrijfsleven.

dr. Oscar Peters (1970) heeft toegepaste onderwijskunde gestudeerd en is gepromoveerd binnen de communicatiewetenschap. Hij heeft ruime ervaring als docent, wetenschapper, bestuurder en toezichthouder in het onderwijs. Oscar is auteur van meer dan 30 wetenschappelijke publicaties en boeken op het terrein van communicatiewetenschap, mediapsychologie, ICT en media-educatie. Oscar is werkzaam als zelfstandig consultant en interim-manager in het onderwijs en bedrijfsleven.

Meer over Oscar Peters op: www.linkedin.com/in/oscar-peters.